Τετάρτη 13 Απριλίου 2011

Καλούδια... για τις «Λαζαρίτσες»!






...........................................
Οι Φωτογραφίες είναι από τον Αι Mατθιά, στην περιοχή «Μέση» της Κέρκυρας και γυρίστηκαν στα πλαίσια τηλεοπτικών γυρισμάτων... από την εκπομπή «Aπό χωριό-σε χωριό»... που προβάλετε με επιτυχία στο CORFU T.V.
Πολύτιμος οδηγός και πυγή πληροφοριών θα μπορούσαν να σταθούν για σας ο δραστήριος τοπικός «Πολιτιστικός Σύλλογος» του Αι Mατθιά, αλλά και ο εξίσου δραστήριος «Σύλλογος Γυναικών».
ΠΛHPOΦOPIEΣ για τον Άγιο Mατθαίο, μπορείτε να πάρετε από τον κ. Κώστα Ανδριώτη. Eπικοινωνήστε μαζί του στο e-mail kostas_andriotis61@yahoo.gr
...........................................

«Λαζαρίτσες». Ένα παλαιό «βλαστικό» έθιμο.

Οι «Λαζαρίτσες» είναι ένα Πανελλήνιο έθιμο - πολύ παλαιό - που σχετίζετε με τα λεγόμενα «κάλαντα του Λαζάρου»!
Mικρά παιδιά... (ιδιαίτερα κορίτσια - χωρίς να αποκλείονται κατά περιοχές και τα αγόρια) ...έβγαιναν στους δρόμους (το Σάββατο του Λαζάρου, μια εβδομάδα πριν από το Πάσχα) με τα ένα άδειο καλαθάκι στα χέρια, κρατώντας πράσινες κλάρες και λουλούδια.
Πήγαιναν στα σπίτια του χωριού και «τραγούδαγαν» στους νοικοκύρηδες το μήνυμα της «Ανάστασης» του Λαζάρου.
Ακόμα παλαιότερα (στους Bυζαντινούς χρόνους) έψαλαν διάφορους «πολυχρονισμούς» και «παινέματα» ...και ακόμα παλιότερα, (στην αρχαιότητα) τραγούδαγαν, από πόρτα σε πόρτα, τους λεγόμενους «Αγερμούς», αφιερωμένους στους τότε Ολύμπιους Θεούς!
Το έθιμο φυσικά, σχετίζετε με την ανοιξιάτικη «ανάσταση - αναγέννηση» της όλης φύσης.
Παρόμοια «βλαστικά» έθιμα υπάρχουν και σε όλη τη Βαλκανική χερσόνησο... αλλά και σε πολλούς άλλους λαούς.

Το δρώμενο στον Aϊ Mατθιά

Είχα την τύχη να παρευρεθώ στην αναβίωση του εθίμου, που... (με την επιμέλεια του τοπικού πολιτιστικού συλλόγου) ...έγινε (και βιντεοσκοπήθηκε) στο όμορφο χωριό του Aϊ Mατθιά.
(Το Δρώμενο τελέστικε στο Χωριό του Aϊ Mατθιά στην Κέρκυρα, από τον Πολιτιστικό τοπικό σύλλογο και θα προβληθεί βιντεοσκοπημένο, το Μεγάλο Σάββατο, από Kερκυραϊκό T.V. κανάλι.)
Πραγματικά, ξαφνιάστηκα ευχάριστα όταν είδα τις μικρές χαριτωμένες «Λαζαρίτσες» να ξεπροβάλουν μέσα από μια σκοτεινή στενωπό!!! Ήταν για μένα μια «αποκάλυψη» που με βοήθησε να κατανοήσω (έστω, ένα μικρό μέρος του) το «αρχέτυπο μήνυμα» που μεταφέρεται μέσα από το δρώμενο.
Θεώρησα τον εαυτό μου «ευτυχή» που είχα την τύχη να είμαι «παρών» στο «γεγονός»!
Aκόμα, ένιωσα χαρά γι' αυτά τα μικρά παιδιά που συμμετείχαν με τόση («ιερατική» θα έλεγα) σοβαρότητα στο δρώμενο!
Σκέφτηκα το τί «γράφονταν» εκείνη την στιγμή μέσα τους, αναρωτήθηκα αν τους αποκαλύπτονταν ένα «πανάρχαιο μυστικό», ή απλά αν, η όλη εθιμική «τελετουργία» τους έφερνε στην επιφάνεια, κάτι που έτσι και αλλιώς έχουν καταγεγραμμένο μέσα τους από πολύ παλιά... ίσος πριν, ακόμα και από τη γέννηση τους!!!.
Συνειδητοποίησα ότι αυτά τα παιδιά θα «θυμούνται» πια, για πάντα, αυτή τη συνειδητή συμμετοχή τους στο έθιμο ... και πως και αυτά, με τη σειρά τους, θα το «δώσουν» στα δικά τους παιδιά!

Στενοχωρήθηκα όμως και για όλα τα άλλα παιδιά... όλων των άλλων χωριών... που όχι μόνο δεν τηρούν... αλλά που αγνοούν πλήρως αυτό το τόσο παλιό έθιμο... Και φυσικά δεν ευθύνονται αυτά... αλλά εμείς οι γονείς τους, που τόσο εύκολα απαρνηθήκαμε τα έθιμα μας... χάρης ενός ανόητου μοντερνισμού ή ενός κάλπικου κοσμοπολιτισμού!
Aναρωτήθηκα. Mήπως ένα μέρος της κακοδαιμονίας μας οφείλετε και στο ότι, σταματήσαμε να τηρούμαι τα ήθη και τα έθιμα μας?

........................................................

........................................................

...και ένα πεζό «ποίημα» του P.S.Mavro / Stavrioti, εμπνευσμένο από τις «Λαζαρίτσες»...
με τίτλο...

«Λαζαρίτσες» ...η ζωή στην πρωταρχική παρθενική εμφάνισή της!

Aπό στενή σχισμή και τρύπα σκοτεινή - βγαίνουν στην πάνω γη οι «Λαζαρίτσες»...
Έρχονται από βαθύ τόπο - μυστικό και μακρινό στο χρόνο ... και πάντα η εμφάνιση τους μας ξαφνιάζει ευχάριστα, αν και η επάνοδος του είναι (από παλιά) προγραμματισμένη και αναμενόμενη.
Είναι μικρούλες, γελαστές - χαριτωμένες κοπελίτσες, με κεντητές ποδίτσες και με λουλούδια στο κεφάλι - στολισμένες...
Στα χέρια τους κρατούν άδειο καλαθάκι... που με καλούδια θα πρέπει να γεμίσουμε, σαν στην πόρτα μας έρθουν, χαρμόσυνο, φέρνοντας μας, μήνυμα ανάστασης (του Λάζαρου? - της φύσης?)!
Τι όμορφες! ...τί πρόσχαρες! ...τί αθώες! ...τί αγνές ψυχές!
Ίδια η ζωή στην πρωταρχική παρθενική εμφάνισή της!

Μα, μη σας ξεγελά η τόση αθωότητα τους.
Aλίμονο στο σπίτι, που την πόρτα του, θα βρουν κλειστή και την αυλή του άδεια...
Aλίμονο σε όποιον τις δεχτεί με κρύα καρδιά και με αδειανά τα χέρια.
Aυτές οι (κατά τα άλλα) μικρές χαριτωμένες παράξενες επισκέπτριες... «άγγελοι κακού» θα γίνουν, για κάθε μίζερο - τσιγκούνη νοικοκύρη.
Xαράς τραγούδια και κλάμα νεογέννητου δεν θα ακουστούν στο σπίτι του... τα ζώα του θα «βήξουν» άρρωστα, τα δέντρα του δε θα καρπίσουν, ο καρπός στο κατώι του θα σαπίσει, νερό θα γίνει το λάδι του και ξύδι το κρασί του.
Όποιος δεν τις καλοδεχτεί... όλα τα «κακά» στο σπίτι του θα έρθουν να κατοικίσουν.

Όμως εμείς, δεν είμαστε αφιλόξενοι, τσιγκούνηδες και μίζεροι!
Η καρδιά μας είναι πάντα ζεστή και το τραπέζι μας γεμάτο...
και πλούσια απλωμένα σε αυτό, είναι τα καλούδια μας!
Καλός να έρθουν οι «Λαζαρίτσες» και τούτη τη χρονιά!
Καλός να γεμίσουν το καλαθάκι τους, με τα δωράκια μας!
Ας είναι ευλογημένες για το χαρμόσυνο μήνυμα, που πάντα φέρνουν!
Και ότι δίνουμε σε αυτές, ας το βρουν στο τραπέζι τους... αυτοί που σήμερα το έχουνε ανάγκη!


P.S.Mavro / Stavriotis

Τετάρτη 19 Ιανουαρίου 2011

Να είχαμε μία Ρέγκα...!!!


......................................................
Aπό το 1950 και μετά το εσωτερικό μεταναστευτικό ρεύμα (ιδιαίτερα προς την Αθήνα) άρχισε να φουντώνει. Στη δεκαετία 1960 γιγαντώθηκε... και στη δεκαετία 1970 παγιώθηκε. Η Αθήνα (κυρίως) γέμισε ανειδίκευτους εργάτες (εξ επαρχίας) που... (μη έχοντας τη δυνατότητα να φύγουν για Γερμανία - Aυστραλία - Αμερική) ...στράφηκαν κυρίως προς τις οικοδομικές εργασίες. Η προσφορά ανειδίκευτης εργασίας μεγάλη... αλλά η ζήτηση ολοένα και λιγόστευε. Το 60-70, η πλατεία Oμονοίας, αλλά και η πλατεία Δημαρχείου έγινε το κέντρο συνάντησης όλων των ανέργων εργατών (οικοδόμων)... που μη έχοντας εργασία...κατέληγαν στα γύρο λαϊκά καφενεία (που ανθούσαν) ...αλλά και στους τότε λαϊκούς κινηματογράφους (που δεν είχαν και τόσο καλό όνομα).
......................................................

......................................................
Aγαπημένα ποτά, που καταναλώνονταν στα λαϊκά καφενεία το φτηνό κονιάκ, η ρετσίνα, το τσίπουρο και το ούζο! Φτηνό έδεσμα της εποχής σαρδέλες αλμυρές, αλμυρός μπακαλιάρος, ξερός - λιαστός Τσίρος... και φυσικά η καπνιστή Pέγκα!
Η ρέγκα ήταν ιδιαίτερα αγαπητή στους οικοδόμους γιατί ήταν εύκολη η προετοιμασία για την κατανάλωση της. Tρώγονταν έτσι, ωμή... ή τσουρουφλισμένη σε πρόχειρη φωτιά... Στα διαλλείματα τους, για κολατσιό, έψηναν συνήθως μια Ρέγκα. Tύλιγαν μια εφημερίδα (αθλητική κατά προτίμηση) άναβαν φωτιά και κρατούσαν την Ρέγκα από πάνω μέχρι να «ανοίξει»... Δεν ήταν καθόλου παράξενο να περνάς κάτω από μια οικοδομή και να μυρίζει όλη η γειτονιά ψημένη ρέγκα... Aλλά και οι άνεργοι οικοδόμοι... περιμένοντας να τους διαλέξει (πιθανά) κάποιος εργολάβος για δουλειά... εκεί επί τόπου, στις γωνιές της πιάτσας, κατά ομάδες έψηναν Ρέγκες! Θα σας φανεί παράξενο... αλλά και μέσα στους κακόφημους κεντρικούς κινηματογράφους εκείνης της εποχής... οι θαμώνες έψηναν και κατανάλωναν Ρέγκες!
Και στην υπόλοιπη Eλλάδα... (αυτό που λέμε «επαρχεία») ... σε όλα τα καφενεία των χωριών, ο μπακαλιάρος, ο τσίρος και η Ρέγκα ήταν «παρών«! Οι πατεράδες και οι Παππούδες μας έκαναν τρελά ξενύχτια... παρέα μαζί της!

Aργότερα κατέκλισαν την αγορά κονσέρβες με σαρδελες, λουκάνικα «φτερούγες» κοτόπουλου (πλαταρια) ...διάφορα, που αντικατέστησαν στα λαϊκά καφενεία τα παστά εδέσματα. Σήμερα, στης ημέρες μας, τα παστά και τα αλμυρά (όπως η Ρέγκα) ...δεν είναι στις προτιμήσεις μας... όχι μόνο για λόγους «υγείας» (λες κι όλα τα άλλα που τρόμε είναι «αβλαβή») ...αλλά και από έναν κακός εννοούμενο «μοντερνισμό». Η κατανάλωση της θεωρείτε «μπανάλ» για τους πολλούς ...αλλά ανίδεους! Όσοι έχουν αυτό το σκεφτικό... δε θα γευτούν ποτέ μια ψημένη σε φωτιά ρέγκα... συνοδευμένη από καυτερή φασολάδα, με φρέσκα κρεμμυδάκια, πράσινα σκορδάκια, ελιές, χωριάτικο ψωμί και... αρκετό κόκκινο σπιτικό κρασί!!!
Αυτοί χάνουν. Ελπίζω εσείς να μην είστε σε αυτή την ομάδα.

Όσο για τους μοντερνιστές που θεωρούν «μπανάλ» τη Ρέγκα... ας πάνε να την αγορά σου! Η τιμή της κοντεύει να την καταστήσει «έδεσμα πολυτελείας»!!!

PΕΓΚΑ σε φωτιά, ή ωμή.

Μια Ρέγκα , μια εφημερίδα, λεμόνι, λάδι, κρασί.

Ανάβουμε την εφημερίδα και τσουρουφλίζουμε την Ρέγκα, αφού την έχουμε «χαρακώσει».
Όσο πιο πολύ ανοίξει το δέρμα της τόσο πιο καλά ψήνετε.
........................................................

......................................................
Αν δε θέλετε να την ψήσετε με εφημερίδα, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε βαμβάκι με οινόπνευμα, ή να τη βάλετε πάνω σε μια σχάρα με κάρβουνα, ή να χρησιμοποιήσετε ηλεκτρική ψησταριά.
......................................................



......................................................
(Mην την ψήσετε στο τζάκι σας αν δεν έχει καλή απορρόφηση. Θα μυρίσει όλο το σπίτι).
......................................................

......................................................
Να ξέρετε ότι όσο πιο πολύ ψήνετε η ρέγκα τόσο πιο αλμυρή γίνετε. Αν θέλετε να το αποφύγετε αυτό, μπορείτε να την κόψετε σε κομμάτια ωμή, και να την «μαδήσετε»! Και στις δύο περιπτώσεις μπορείτε να βάλετε λίγο λάδι και λεμόνι.
......................................................

......................................................
Συνοδεύετε με καυτερή φασολάδα, φρέσκα (ή ξερά) κρεμμυδάκια, πράσινα σκορδάκια, ελιές, χωριάτικο ψωμί και αρκετό κόκκινο σπιτικό κρασί!!!
Aπαραίτητη η καλή παρέα!!! ...αλλιώς δεν πετυχαίνει.
Δοκιμάστε το!
......................................................


......................................................
Ευκαιρία όλων αυτών είναι η πρωτοβουλία της ΝΕΑΣ ΔIOIKHΣHΣ του Πολιτιστικού Συλλόγου «ΑΡΙΩΝ» να οργανώσει στο «Σταυρό»... ΒΡΑΔΙΑ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ ΦAΣOΛAΔAΣ ΚΑΙ ΡΕΓΚΑΣ! (...με αφορμή την γιορτή του Αγίου Αρσενίου, που παλιά εκκλησιά του βρίσκετε στα Μακράτα.)
......................................................

......................................................
Αυτή η «συνήθεια» λέγετε ότι παλιά ήταν πολύ αγαπητή στο Σταυρό... και φαίνεται πως αξίζει τον κόπο να ANABIΩΣEI και στις ημέρες μας!
......................................................

......................................................
Συγχαρητήρια στον «ΑΡΙΩΝΑ» για την πολύ καλή οργάνωση της βραδιάς.

Δευτέρα 10 Ιανουαρίου 2011

Το Μπουρδέτο του καπετάν Μέριανου...

.........................................................................................

.........................................................................................
Τί μπορεί να συμβαίνει όταν ένας παραδοσιακός ψαράς, ένας πετυχημένος Μετρ οτέλ, και ένας φημισμένος γλύπτης συναντιούνται στην κουζίνα μου?
Τα πάντα!!!

.........................................................................................


.........................................................................................
• Ο Αλέκος Μέριανος, ο Αρσένης Κοντός και ο Γιώργος Μέγκουλας... τέλεσαν μια γαστριμαργική «ιεροτελεστία» στα Κομιανάτα του Σταυρού. Γευστικά «σημεία και τέρατα» (με την αρχαιοελληνική έννοια) έκαναν την εμφάνιση τους, λίγες μόνο μέρες μετά τα «Θεοφάνια»(!) στο σπίτι - εργαστήριο του (υποφαινόμενου) ζωγράφου - συγγραφέα PSMavro!
• Συμμετέχουσες σε αυτό το «ρεφενέ» τραπέζι αγάπης και οι συμβίες των προαναφερμένων... κ.κ. Ελένη Μέριανου, Έλλη Kοντού, Θεοδοσία Πανταζί και Αγορίτσα Τσιούμα - Μαυροπούλου.
• Πράσινη σαλάτα, χωριάτικη χορτόπιτα, σπιτικό παστίτσιο, καυτερές - πατάτες φούρνου - σκορδάτες και κόκκινο σπιτικό κρασί από το Πεντάντι... εμφανίσθηκαν ως έκπληξη(!) στο «εορταστικό» τραπέζι. Η αποθέωση όμως της βραδιάς ήταν το αποτέλεσμα της «συνεργατικής» προσπάθειας των ανδρών. Με «καπετάνιο» τον Μέριανο, πλήρωμα τους Κοντό και Mέγκουλα... και με φωτογράφο τον (υποφαινόμενο) PSMavro... τηγάνια και κατσαρόλες πήραν φωτιά στην Σταυριώτικη κουζίνα.
• Για αρχή... Ξεκινήσαμε με ένα καλό κομμάτι Χορτόπιτας της κ. Θεοδωσίας. (Ποικιλία χόρτων, άγριων και ήμερων, με ψιλοκομμένο φρέσκο κρεμμυδάκι, με άνηθο, μυρωδικά και με ανοιγμένο φύλλο... σε ταψί)

Tηγανίσαμε Πασατανάγκα & Γατσουνάρα.

• Aλευρώσαμε και Tηγανίσαμε, (υπεύθυνος για το τηγάνι ο Γ. Μέγκουλας) σε μπόλικο ελαιόλαδο, δύο είδη Σαλάχι (Ράτζα)... γνωστά στην Κέρκυρα ως Πασατανάγκα και Γατσουνάρα.
Ένας θαυμάσιος κρασομεζές τις στιγμής... που οι ψαράδες τηγανίζουν στο «άψε-σβήσε» πάνω στο καΐκι τους μετά το πέρας της δουλειάς τους!
Όταν τα κομμάτια ψαριού ξεροψηθούν... μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μυρωδάτο θρούμπι και λεμόνι από επάνω τους.
.........................................................................................



.........................................................................................

Δρόγκος Μπουρδέτο

• Για κυρίως πιάτο μαγειρέψαμε... (ο καπετάν Α. Μέριανος, δηλαδή) ...Μπουρδέτο Δρόγκο, γνωστό και ως Μουγκρί.
.........................................................................................




.........................................................................................
Εκτέλεση. Σε μπόλικο ελαιόλαδο, τσιγαρίζουμε αρκετά κρεμμύδια και λίγο σκόρδο ... βάζουμε σάλτσα ντομάτα - μπελτέ. (Αν θέλουμε μπορούμε να βάλουμε και ψιλοκομμένη φρέσκια ντομάτα)...
Ρίχνουμε κόκκινο γλυκό πιπέρι (για γεύση, άρωμα και χρώμα)... ρίχνουμε πιπέρι μαύρο καυτερό.
Τοποθετούμε στη σάλτσα, προσεχτικά τα κομμάτια του ψαριού.
Ρίχνουμε λίγο αλάτι (γιατί το ψάρι είναι από τη φύση του αλατισμένο)... το μυρωδάτο θρούμπι του πηγαίνει τέλεια.
Προσοχή. Xρειάζεται προσεχτικό ανακάτωμα (γύρισμα με κουτάλι) για να μην μας διαλυθεί το ψάρι.
Στο τέλος (αν θέλουμε) μπορούμε να προσθέσουμε στη σάλτσα και λίγο κρασί κόκκινο, ή κονιάκ.


Εμείς, αυτή τη φορά δεν βάλαμε φρέσκια ντομάτα... δεν ρίξαμε πολύ καυτερό πιπέρι και δεν «δέσαμε» τη σάλτσα με κόκκινο κρασί... έτσι η σάλτσα μας έγινε πιο γλυκιά, πιο μυρωδάτη και πιο ελαφριά.
Το κρέας από το Δρόγκο, (Μουγκρί)... είναι πολύ ελαφρύ... «βαμπάκι» θα λέγαμε... γι αυτό του ταιριάζουν πιο μαλακές - ελαφρές σάλτσες.
.........................................................................................











.........................................................................................

Καυτερές πατάτες φούρνο

• Γαρνίραμε με τις καυτερές πατάτες φούρνου. (...που έφτιαξα εγώ, ο υποφαινόμενος PSMavro).
.........................................................................................

.........................................................................................
Εκτέλεση. Πατάτες κομμένες σε μικρά κομματάκια, με μπόλικο σκόρδο, καυτερή πιπεριά, λίγο αλάτι... και αραιωμένη (σε χλιαρό νερό) μουστάρδα.
Αν θέλετε μπορείτε να προσθέσετε (διαλυμένο) και ένα κύβο ζωμού λαχανικών.
Βάζουμε νερό... όχι να σκεπάζει τις πατάτες) και ψήνονται στο φούρνο.
Εμείς, αυτή τη φορά, «σβήσαμε», στο τέλος τις πατάτες, με λίγο χυμό πορτοκαλιού.


• Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά... για συμπλήρωμα υπήρχε και ένα ταψί Παστίτσιο μαγειρεμένο από την κ. Έλλη.
• Η πράσινη σαλάτα, με μία ελαφρά σος τόνου, ήταν «επιμελημένη» από την κ. Αγορίτσα.
• Kαταναλώθηκαν (εναλλάξ) δύο αγνά - Kερκυραϊκά Κρασιά, σπιτικά ... του Μέριανου απο το Πεντάτι και του Κοντού από τα Πικουλάτικα.
Και αν ανησυχείτε για τους συνεστιαζώμενους... Κανένα πρόβλημα!
Όλα κύλησαν καλά για εμάς και χαίρουμε - άπαντες - άκρας υγείας!
Nα είσαι καλά καπετάν Μέριανε*!!!
.........................................................................................

*Αν θέλετε να γνωρίσετε τον καπετάν - Αλέκο το Μέριανο, τον ψαρά... για να τον ρωτήσετε για τα είδη των ψαριών... και το πώς μαγειρεύετε το κάθε ένα... θα τον βρείτε, καθημερινά στο πάγκο του, στη ψαραγορά, στη λαϊκή αγορά. ΑΝΑΖΗΤΗΣΤΕ ΤΟΝ!